Een trauma, of psychisch letsel, loop je op als er iets met je gebeurt dat “veel en veel te moeilijk is”. Iets dat zo erg is, zo bedreigend, dat je je overvraagd en overweldigd voelt. Je bent de situatie niet meester, je verliest de controle over wat er rondom je en vooral binnenin je gebeurt.
Plots – een ongeval. Meer pijn hebben dan je kan verdragen. Denken dat je doodgaat – letterlijk. En het duurt zo lang voor er hulp komt opdagen… Maanden later durf je nog steeds de straat niet op.
Een trauma kan het gevolg zijn van een plotse, éénmalige gebeurtenis – zoals het ongeval hierboven. Andere voorbeelden van traumatische gebeurtenissen: getuige zijn van geweld, zien hoe iemand in elkaar wordt geslagen, zelf geweld ondergaan, psychisch vernederd worden, de diagnose kanker krijgen, een geliefde verliezen… In acuut trauma staan gevoelens zoals extreme angst en machteloosheid centraal.
Maar trauma kan evengoed het resultaat zijn van langdurige, zich steeds herhalende gebeurtenissen:
Vroeger – kind van gescheiden ouders. Je bent jezelf helemaal kwijtgespeeld in de strijd. Verwarring, vervreemding. Wie heeft wat gezegd, gedaan, en ik, en ik, wat moet ik zeggen, denken, doen… Je bent nu de dertig voorbij en je hebt nog steeds geen eigen visie, geen eigen leven, geen eigen verhaal.
Vechtscheidingen, huiselijk geweld, pesterijen op school, misbruik, geen veilige haven hebben als kind… ook dat is traumatisch. Eigen aan chronisch trauma is de impact ervan op je persoonlijke ontwikkeling, op je karakter, je kijk op jezelf en de wereld. Wat je meemaakt als kind, vormt en bepaalt immers je volwassen ik.
Trauma, of het nu acuut of chronisch is, verandert je. Het nestelt zich ergens diep vanbinnen. En van daaruit vreet het aan je. Er is een ‘voor’ en een ‘na’: een tijd toen de wereld nog oké leek, en een tijd erna, met een wereld in stukken.
Trauma leidt vaak tot vluchtgedrag: je probeert te ontsnappen aan wat zo veel pijn deed. Je vermijdt elke herinnering, probeert krampachtig te vergeten, te leven zonder de angst, de woede, de schaamte en het verdriet… Niets meer voelen. Door bijvoorbeeld te veel drinken, te roken of te werken… Je leven speelt zich af op de grens tussen willen en niet kunnen: je overleeft en daar gaat al je energie naar toe.
Gelukkig kan het ook anders. Je kan je van trauma losmaken, het achter je laten, ervan genezen. Vaak gaat dat als vanzelf: lichaam en geest zijn veerkrachtig, en de tijd heelt vele wonden. Soms is trauma loslaten moeilijker, soms blijf je steken in de gevoelens van toen… Als dit het geval is voor jou, zoek dan hulp, gepaste hulp, zodat je weer kan leven – in plaats van louter te overleven.
*Meer info over Traumatherapie vind je op mijn website, op deze uitgebreide informatiepagina van David Baldwin (in het Engels) of op de site van het Belgisch Instituut voor Psychotraumatologie en EMDR.
Geef een reactie