Blog van psychotherapeute Ybe Casteleyn
Eigenwaarde is aangeboren
Ieder van ons wordt met een gezonde portie eigenwaarde geboren. Dat kan je zien: baby’s laten zich zien en horen, vragen ongegeneerd om wat ze nodig hebben, ze vinden zichzelf niet te min – complexloos reiken ze uit naar ons, openen hun armpjes, verwachten liefde, zorg en genegenheid.
Lily is vijftien. Haar vader heeft enkele weken geleden zelfmoord gepleegd. Het is de alcohol, zegt ze, altijd als hij gedronken had was hij niet meer dezelfde. Dan werd hij depressief en ongelukkig. En ik ook… Al van toen ik klein was ging het niet goed met mijn vader. Hij is vaak opgenomen geweest. Afgekickt en herbegonnen, steeds weer.
Carlo’s ouders zijn ongerust. Hun zoon kan maar niet zwijgen over ‘de tijger in hem’. Voortdurend legt hij met handen en voeten uit wat de tijger allemaal kan, hoe snel hij wel niet is, dat er met deze tijger echt niet gespot kan worden, dat hij zich niet, nooit laat doen, dat hij gevaarlijk is, zich verdedigt als geen ander, en nooit, echt nooit een gevecht verliest. Carlo’s ouders weten geen blijf met de overdaad aan fantasie die Carlo ten toon spreidt, en het geweld in de verhalen van Carlo’s tijger jaagt hen schrik aan… Is hun zoon wel normaal? Dit is toch niet de voorbode van iets ergers? Een psychiatrische stoornis, een geestesziekte, schizofrenie*…?
Ik zie Renaud voor de eerste keer, samen met zijn ouders. Renaud is 17 en heeft een jaar geleden een auto-ongeval gehad. Hij was samen met zijn broer en vrienden op weg terug naar huis. Ladderzat. Niet vastgeklikt. Zijn broer, pas sinds twee weken een rijbewijs op zak, zat aan het stuur en is in slaap gevallen. Renaud is door de voorruit gekatapulteerd. Een maand in coma. Een jaar revalidatie. Zeven keer geopereerd al sindsdien. En blijvende letsels in zijn gezicht: een ingedeukte wang en een oog dat altijd traant.
Jana is 16. Haar allereerste vriendje heeft het uitgemaakt enkele maanden geleden. En ze geraakt er maar niet over heen. Ze is hier omdat ze wil weten hoe dat komt.
Stel je zoon komt van school, smijt zijn boekentas in de gang en snelt richting deur om met zijn vrienden te gaan spelen. Je moet ingrijpen, want jullie moeten straks naar de tandarts en voordien moet je zoon zijn huiswerk nog maken…
Melanie weet niet goed hoe ze haar dochter Sara, 11 jaar, moet aanpakken. “Moet ik streng zijn, controleren, straffen indien nodig? Of juist loslaten, vertrouwen hebben? En wat als mijn vertrouwen beschaamd wordt? Moet ik dan boos worden? En zal Sara dan niet ook boos worden, en loopt dan niet alles gauw uit de hand? Stel dat het misloopt, dat het op de één of andere manier écht fout gaat, dat Sara foute vrienden krijgt bijvoorbeeld, of aan de drugs gaat, of wegloopt en god weet waar belandt?” Melanie spreekt met schrille stem, haar blik schiet alle kanten op. Ze is duidelijk in paniek als ze aan de puberteit van haar dochter denkt. Van waar zoveel angst?
Wat is dat, hechting? Wat betekent dat, veilig gehecht zijn?
Jutta is 10. Sinds ze drie weken geleden naar een horrorfilm gekeken heeft, heeft ze schrik. Ze durft niet meer alleen naar haar kamer. Ze kan niet meer alleen in slaap vallen ’s avonds. Dat komt omdat, zoals ze zelf zegt, die vreselijke film nu in haar hoofd zit. “Ik weet wel dat die film in de televisie zit, en dat de moordenaar een acteur is en dus eigenlijk niet bestaat, maar het voelt niet zo. Als ik in mijn kamer ben, denk ik aan de film en dan is het alsof die moordenaar in ons huis rondsluipt … hij verstopt zich op zolder denk ik dan, en de zolderdeur is in mijn kamer … en hij kan dus zo mijn kamer in … hij staat al achter de deur denk ik dan verder … en dan ben ik heel bang en ga zo plat als ik kan onder mijn deken liggen zodat hij mij niet ziet liggen …”
Lise is 15. Sinds kort heeft ze aanvallen van hyperventilatie: het begint met felle hoofdpijn, buikpijn, daar komt dan ademnood bij, haar handen beginnen te beven, ze krijgt knikkende knieën, en tenslotte valt ze flauw. “Het gebeurt zowel thuis als op school. Telkens als ik ‘stress’ heb: een discussie met mama, een toets, een opmerking van de juf, ruzie met een vriendin…”
Mateo is dertien en komt samen met zijn moeder op gesprek. Zij heeft een afspraak gemaakt omdat hij de laatste tijd een paar keer agressief is geweest tegen haar. Ze heeft schrik dat zijn gedrag escaleert – hij is nu al een kop groter dan haar.
Het “Still face experiment” geeft een idee hoe belangrijk authentiek, menselijk contact tussen moeder en kind is. In het experiment gaat een moeder heel even uit contact met haar baby … wat volgt is grote verwarring, woede, verdriet en hopeloosheid bij de baby. In het experiment duurt het ‘uit contact zijn’ niet langer dan één minuut, en daarna doet de moeder er alles aan om de baby weer aan te halen en een goed gevoel te geven.
Sandrine is 12. In twee weken vertrekt ze voor het eerst op schoolreis. Tenminste als ze tegen dan alleen durft slapen. Sinds enkele jaren slaapt Sandrine weer mee op de kamer van haar ouders. Niet omdat ze dat zo graag wil, maar omdat ze paniekaanvallen krijgt als ze alleen in haar kamer de slaap probeert te vatten: ze moet onbedaarlijk wenen, ze begint te trillen en te beven – het houdt pas op als ze weer naar de ouderlijke slaapkamer mag.
Werken met kinderen is soms net magie …
Bestel hier jouw exemplaar
Geen rem op je stem
Blog van psychotherapeute Ybe Casteleyn
Etre parent est un art qui se cultive !
Therapieverhalen 