Sandrine is 12. In twee weken vertrekt ze voor het eerst op schoolreis. Tenminste als ze tegen dan alleen durft slapen. Sinds enkele jaren slaapt Sandrine weer mee op de kamer van haar ouders. Niet omdat ze dat zo graag wil, maar omdat ze paniekaanvallen krijgt als ze alleen in haar kamer de slaap probeert te vatten: ze moet onbedaarlijk wenen, ze begint te trillen en te beven – het houdt pas op als ze weer naar de ouderlijke slaapkamer mag.
In de vorige sessies hebben we haar verleden uitgeplozen, op zoek naar de oorzaak, de voedingsbodem van haar angst. We hebben gewerkt rond een oud verkeersongeval, de verhuis vanuit een andere streek naar hier enkele jaren geleden, de plotse dood van een vriendinnetje, de zware depressie van haar mama en de afwezigheid van haar papa ten tijde van een vroegere huwelijkscrisis. Er is veel in het leven van Sandrine dat haar grote angst kan verklaren. Ik kan zien dat het haar deugd doet eindelijk woorden te kunnen plakken op de emoties die de vele veranderingen en onzekerheden in haar leven met zich mee brachten. Maar na twee maanden psychotherapie lukt ‘in haar eigen kamer in slaap vallen’ nog steeds niet …
In deze consultatie wil ik in plaats van op het verleden, focussen op de toekomst. Ik wil het met Sandrine hebben over de volgende grote verandering in haar leven: de puberteit. Zich losmaken van de ouders, een eigen weg zoeken … Het is duidelijk dat bij de ouders op de kamer slapen niet past bij ‘groot worden’ – in tegenstelling tot op schoolreis gaan, dat is wel iets waar een opgroeiend meisje naar uit kan kijken. Om het gesprek te ondersteunen, wil ik de levensfasen van Sandrine in beeld brengen. Ik laat Sandrine 6 poppetjes uitkiezen: één voor zichzelf zoals ze nu is, één voor de baby die ze ooit was, één voor Sandrine aan 6 jaar, één voor Sandrine aan 15 jaar, één voor Sandrine aan 18 jaar en één voor de volwassen Sandrine, een Sandrine die zelf getrouwd en mama is.
We zetten alle jongere en oudere Sandrine-poppetjes in een cirkel rond het Sandrine-poppetje van 12 jaar. Dan vraag ik aan Sandrine om zich in te beelden dat ze weer de baby is die ze ooit was, en wat ze als baby zou denken van de angst om alleen in slaap te vallen. Ze antwoordt: “Niets. Voor een baby is in slaap vallen keimakkelijk, het gaat vanzelf.” Bij de zesjarige wordt Sandrine eerst heel stil en dan zegt ze: “Die heeft echt heel veel schrik. Die wil absoluut niet alleen slapen. Nooit van haar leven. Nooit.” In Sandrine’s ogen liggen tranen op de loer. We spreken even over alle moeilijke dingen die de zesjarige Sandrine meemaakte: het ongeval, de verhuis, geen papa thuis, het vriendinnetje … Maar Sandrine wil daar niet lang bij stil staan, ze wil door naar ‘die van 15’. De Sandrine van 15 zegt over de angst om alleen te gaan slapen: “Het was heel moeilijk, maar het is me toch gelukt. Met veel moed en doorzettingsvermogen is het me gelukt: ik slaap nu alleen.” Sandrine is opgelucht, ze lacht. We grappen dat het slaapprobleem dus ten laatste tegen dan opgelost zal zijn. Verder dan naar de Sandrine van 18. Volgens Sandrine is die heel onverschillig: “Op 18 vind je kinderen van 12 en hun problemen stom. Die van 18 wil niet antwoorden.” “Ja”, zeg ik, “Die van 18 is daar echt allemaal niet meer mee bezig. Die doet gewoon haar ding. Genieten van haar vrienden en het leven.” “Ja”, lacht Sandrine, “Uitgaan en zo, spannend!” Het laatste poppetje dan, de volwassen Sandrine, zelf al mama. “Wat zou die zeggen?”, vraag ik. “Hetzelfde als mijn eigen mama”, zegt Sandrine,: “Het lukt je wel, vast wel.”
“Dat was leuk”, zegt Sandrine. “Het is alsof ik alle leeftijden ben. Klein of groot, ik wist wat ze wilden zeggen, en of ze het moeilijk hadden of niet.” En dan: “Die van 15, die zou ik willen zijn. Soms ben ik die al, als ik samen met mijn vriendinnen onnozel doe bijvoorbeeld. Dan schminken we ons, verkleden ons, doen alsof we al 15 zijn …” “Soms ben je al die van 15?” vraag ik. “Wat zou je met 15 doen met de schoolreis? Zou je meegaan? Zou je durven?” Een lange stilte volgt. En dan zegt Sandrine: “Ik ben het beu. Ik wil gewoon zijn. Gek doen met mijn vriendinnen. De juf heeft gezegd dat we mogen kiezen bij wie we op de kamer willen. Als ik meega zal het zijn alsof we al 15 zijn…” “Ja”, zeg ik, “Je kan doen alsof. Je kan kiezen wanneer je hoe oud bent. Nu 12, als je bang bent 6 en als je met je vriendinnen samen bent 15.” “Ik wil altijd 15 zijn, nu al, elke dag.” zegt Sandrine. “Prima”, zeg ik, “Doe dat maar.”
Sandrine heeft die avond voor het eerst weer alleen in haar eigen kamer geslapen. Ze is mee op schoolreis geweest en heeft daar heel veel plezier gehad met haar vriendinnen. Ze slaapt sindsdien zonder enig probleem alleen, en van paniekaanvallen heeft ze geen last meer.
Therapieverhalen 
Geef een reactie